„Колачиња (Cookies)“

На нашата веб-страница користиме колачиња. Колачето претставува мала датотека којашто се состои од букви и бројки што се запишуваат на Вашиот компјутер. Колачињата не зачувуваат какви било лични податоци, како што се Вашето име или адреса. Можете да го наместите Вашиот веб-прелистувач да ги одбива колачињата или да Ве предупреди секогаш кога колачињата ќе се пратат. Доколку ја одберете таа можност, одредени делови од веб-страницата може да не функционираат како што е предвидено.

Дополнителни опции

logo
  • МК
  • EN
  • AL
  • За Народната банка
    • Гувернер
    • Совет на Народната банка
      • Седници на Советот
    • Цели и задачи
    • Транспарентност
    • Односи со јавноста
      • Ковид-19 – Одговор на Народната банка
      • Соопштенија за печат
        • 2021
        • 2020
        • 2019
        • 2018
        • 2017
        • 2016
        • 2015
      • Говори
      • Интервјуа
      • Известувања
      • Слободен пристап до информации од јавен карактер
      • Овластено лице за прием на пријави од укажувачи
      • Офицер за заштита на личните податоци
    • Организациска шема
    • Стратегија
    • Програма за работа
    • Меѓународни односи
      • Односи со ЕУ
        • Претпристапна помош
          • Соопштенија
          • Презентации и говори
        • Билтени за проекти
      • Односи со меѓународни финансиски институциии
      • Техничка соработка
    • Конференции
      • Виртуелна регионална работилница за статистика во организација на Народната банка на Република Северна Македонија, 11 декември 2020 година
      • 11-та Конференција за плаќањата и пазарната инфраструктура
      • Седма меѓународна истражувачка конференција
      • Меѓународна конференција на високо ниво за монетарна политика и управување со финансиски средства (Мериот Хотел Скопје), 16. Февруари 2018 година
      • Десетта јубилејна конференција за плaќања и пазарна инфраструктура
      • Свечено одбележување на јубилејот по повод 25 години од монетарното осамостојување на Република Македонија
      • Шеста меѓународна истражувачка конференција
      • Петта меѓународна истражувачка конференција
      • Работната група на БИС за Монетарната политика во Централна и Источна Европа
      • Прв регионален форум на Источна Европа и Централна Азија за финансиска вклученост
      • Четврта меѓународна истражувачка конференција: "Справување со структурните ригидности во контекст на ефективноста на трансмисијата на монетарната политика"
      • Трета регионална конференција за финансиска едукација за Европа и Централна Азија
      • Трета меѓународна истражувачка конференција: "На патот кон заздравување и одржлив раст во променетото глобално окружување"
      • Втора меѓународна истражувачка конференција на тема: "Поставеноста на политиките и глобалното опкружување: нов консензус од кризата?"
      • Конференција по повод на одбележувањето 20 години од монетарното осамостојување на Република Македонија
      • Отворање на заеднички Јавен информативен центар на Светска банка и НБРМ
      • 23 Годишна конференција на Групацијата на банкарски супервизори од централна и источна Европа (БСЦИЕ)
      • Конференција: Конкурентноста на земјите на Југоисточна Европа и предизвиците на патот кон ЕУ
      • Работилница: Цените на храната и инфлацијата
      • Работилница: Проблеми во мерењето на инфлацијата
      • Работилница на тема: Енергетска потрошувачка во РМ и нејзиниот ефект врз билансот на плаќања
      • Јубилеј 60 години Централно - банкарски активности во Република Македонија
      • Работилница: Високото ниво на готовите пари во оптек во Република Македонија
    • Годишна награда
    • Финансиска едукација
    • Музеј
    • Библиотека и архив
    • Вработување во Народната банка
  • Монетарна политика
    • Поставеност на монетарната политика
    • Спроведување на монетарната политика
      • Операции на отворениот пазар
      • Задолжителна резерва
      • Расположливи депозити
      • Расположлив кредит преку ноќ
      • Интрадневен кредит
    • Промени на основната каматна стапка на Народната банка
  • Финансиски пазари
    • Аукции на благајнички записи
    • Меѓубанкарски пазар на депозити
      • Меѓубанкарска каматна стапка на пазар на депозити-СКИБОР (Skopje Interbank Offered Rate)
      • Меѓубанкарска каматна стапка на пазар на депозити-МКДОНИА (Macedonian Denar Overnight Index Average)
      • Тргување на меѓубанкарски пазар на депозити
    • Аукции на државни хартии од вредност
    • Девизен пазар
    • Секундарен пазар со хартии од вредност
    • Информации од меѓународните финансиски пазари
  • Финансиска стабилност
    • Извештаи за финансиската стабилност
    • Индикатори за финансиската стабилност
    • Анкети
    • Заштитни слоеви на капиталот
    • Порта за иновации
  • Супервизија
    • Банкарска супервизија и регулатива
    • Законска регулатива
      • Лиценцирање
      • Адекватност на капиталот
      • Кредитен ризик
      • Ликвидносен ризик
      • Валутен ризик
      • Останати ризици
      • Супервизија и надзор
      • Сметководство, финансиски извештаи, објавување и ревизија
      • Заштита на потрошувачи при договори за потрошувачки кредити
      • Кредитен регистар
      • Останата регулатива
      • Супервизорски циркулари
      • Нацрт регулатива
      • Заштитни слоеви на капиталот
    • Извештаи, показатели, презентации и обрасци
      • Извештаи за банкарскиот систем на Република Северна Македонија
      • Податоци и показатели за банкарскиот систем на Република Северна Македонија
      • Анализи и презентации
      • Обрасци
      • Алатки
      • Календар на објавување на податоци за банкарскиот систем на Република Северна Македонија
      • Прашалници
    • Банкарски систем на РСМ
    • Организациона структура на супервизијата
    • Капитална Спогодба (Базел II и Базел III)
    • Прашања и одговори
    • Прашања и одговори од девизното работење
    • Порта за иновации
  • Платни системи
    • Македонска платежна инфраструктура
    • Улогата на Народната банка во платните системи
      • Надзорна улога
      • Стандарди за работа на платните системи
    • Регулатива за платните системи
    • Платежна статистика
    • Конференции, новости и публикации
    • Национален совет за платните системи
    • Порта за иновации
  • Македонски пари
    • Книжни пари во оптек
    • Ковани пари во оптек
    • Ковани пари за колекционерски цели
    • Дизајн на новите полимерни пари
    • Листа на успешно тестирани машини
  • Статистика
    • Програма за статистички истражувања 2018 - 2022
    • Календар на објавување на податоци
    • Билтени
    • Монетарна статистика и статистика на каматните стапки
      • Монетарна статистика
      • Статистика на каматните стапки
    • Екстерни статистики
      • Платен биланс
      • Oфицијални девизни резерви и девизна ликвидност
      • Меѓународна инвестициска позиција
      • Директни инвестиции
        • Директни инвестиции - Движења
        • Директни инвестиции - Состојби
      • Портфолио инвестиции (КППИ)
      • Надворешно-трговска размена
      • Надворешен долг
      • Eфективен девизен курс (РЕДК)
    • Финансиски сметки
    • СДДС Плус - Специјален систем за дисеминација на податоци плус
    • Основни економски показатели и цени на недвижности
    • Известувањa за потребите на статистиката
    • Соопштенија за печат
    • НБСтат - Статистички веб портал
  • Публикации
    • Годишни извештаи
      • 2019
      • 2018
      • 2017
      • 2016
      • 2015
      • 2014
      • 2013
      • 2012
      • 2011
      • 2010
      • 2009
      • 2008
      • 2007
      • 2006
      • 2005
      • 2004
      • 2003
      • 2002
      • 2001
      • 2000
      • 1999
      • 1998
      • 1997
      • 1996
      • 1995
      • 1994
      • 1993
      • 1992
    • Месечни информации
      • 2021
      • 2020
      • 2019
      • 2018
      • 2017
      • 2016
      • 2015
    • Квартални извештаи
      • 2020
      • 2019
      • 2018
      • 2017
      • 2016
      • 2015
      • 2014
      • 2013
      • 2012
      • 2011
      • 2010
      • 2009
      • 2008
      • 2007
      • 2006
      • 2005
      • 2004
    • Квартални извештаи за банкарскиот систем
      • 2020
      • 2019
      • 2018
      • 2017
      • 2016
      • 2015
      • 2014
      • 2013
      • 2012
      • 2011
    • Полугодишни извештаи (до 2010)
      • 2010
      • 2009
      • 2008
    • Анкетни истражувања
      • Aнкета за кредитна активност
        • 2021
        • 2020
        • 2019
        • 2018
        • 2017
        • 2016
        • 2015
      • Анкета за инфлациските очекувања (до јули 2017 година)
        • 2017
        • 2016
        • 2015
        • 2014
        • 2013
      • Анкета за инфлациските очекувања и очекувањата за движењето на реалниот БДП
        • 2020
        • 2019
        • 2018
        • 2017
    • Извештај за финансиска состојба на Народната банка
      • 2021
      • 2020
      • 2019
      • 2018
      • 2017
      • 2016
      • 2015
      • 2014
      • 2013
      • 2012
      • 2011
      • 2010
    • Истражување
      • Работни материјали
      • Анализи
      • Економски истражувања (2001-2004)
      • Клуб на истражувачи
        • 1 сесија 01.07.2011
        • 2 сесија 02.09.2011
        • 3 сесија 02.12.2011
        • 4 сесија 02.03.2012
        • 5 сесија 08.06.2012
        • 6 сесија 14.09.2012
        • 7 сесија 07.12.2013
        • 8 сесија 08.03.2013
        • 9 сесија 07.06.2013
        • 10 сесија 26.09.2013
        • 11 сесија 19.12.2013
        • 12 сесија 13.03.2014
        • 13 сесија 12.06.2014
        • 14 сесија 18.09.2014
        • 15 сесија 11.12.2014
        • 16 сесија 19.03.2015
        • 17 сесија 11.06.2015
        • 18 сесија 17.09.2015
        • 19. сесија 10.12.2015
        • 20. сесија 10.03.2016
        • 21. сесија 9.06.2016
        • 22. сесија 15.09.2016
        • 23. сесија 16.12.2016
        • 24. сесија 02.03.2017
        • 25. сесија 01.06.2017
        • 26. сесија 14.09.2017
        • 27. сесија 07.12.2017
        • 28. сесија 15.3.2018
        • 29. сесија 13.6.2018
        • 30. сесија 26.9.2018
        • 31. сесија 13.12.2018
        • 32. сесија 21.03.2019
        • 33. сесија 26.6.2019
        • 34. сесија 20.9.2019
        • 35. сесија 12.12.2019
        • 36. сесија 17.09.2020
        • 37. сесија 17.12.2020
      • Програма за истражувачка дејност
      • Аналитички прилози во кварталните извештаи
      • Збирки на трудови од конференции
      • Разно
    • Библиографии
    • Стратегии
  • Прописи
    • Закони
    • Одлуки
      • Одлуки од областа на операции на финансиските пазари
      • Одлуки од областа на девизното работење
      • Одлуки од областа на платните системи
      • Одлуки од областа на статистиката
      • Одлуки од областа на трезорско работење
        • Управување со книжни и ковани пари
        • Издавање на книжни и ковани пари
      • Одлуки од областа на супервизијата
      • Одлуки од областа на сметководството и финансиското известување
      • Одлука за единствената тарифа на надоместоци за услуги што ги врши Народната банка
      • Одлуки од областа на информатичката технологија
    • Упатства
      • Упатства од областа на операции на финансиските пазари
      • Упатства од областа на девизно работење
      • Упатства од областа на платните системи
      • Упатства од областа на кредитни работи со нерезиденти
      • Упатства од областа на статистиката
      • Упатства од областа на супервизијата
      • Упатства од областа на трезорско работење
    • Супервизорски циркулари
    • Регулатива за државни хартии од вредност
      • Примарен пазар на државни хартии од вредност
      • Секундарен пазар на државни хартии од вредност
    • Прописи и документи од монетарното работење во периодот на монетарното осамостојување

Платежните картички се стандарден финансиски производ и еден од основните инструменти за безготовинско плаќање, со широка употреба низ светот. Главната предност на платежните картички е брзината на извршување на трансакциите, без потреба од држење готовина, како и нивната широка прифатеност низ продажните места, како во рамки на домашната економија, така и во странство. Најчесто користени се картичките со дебитна и картичките со кредитна функција, односно дебитните и кредитните картички.  

Дебитните картички се поврзани со банкарска сметка и му овозможуваат на имателот (физичко или правно лице) да повлекува готовина од картичката со посредство на банкомат или да врши плаќање на купените стоки и услуги, на физичко место на продажба – ПОС- терминал (англ. Point of sale) или на виртуелно место на продажба, односно преку интернет. Секоја од овие активности доведува до задолжување на банкарската сметка со која е поврзана дебитната картичка. Задолжувањето, односно повлекувањето средства од банкарската сметка може да биде без одложување (веднаш) или со утврдено временско одложување (по утврден временски период).

Најчесто дебитните картички се поврзани со трансакциска (платежна) сметка – сметка на која се евидентираат паричните приливи и одливи на лицето што ја поседува картичката. Банката и клиентот може да се договорат за дозволено пречекорување над износот на состојбата на сметката. При користење дополнителни средства во рамки на износот на дозволеното пречекорување (износ на негативно салдо или популарно „одобрен минус“), издавачот на платежната картичка вообичаено наплаќа камата. Клиентите редовно треба да ја следат динамиката на користење на дозволеното пречекорување (преку извод од банка или друг начин на информирање од банката) и соодветно да ги приспособат своите трошења во дадената рамка. Вообичаено, банките во своите системи имаат вградено контролни механизми коишто не дозволуваат клиентот да троши повеќе од „одобрениот минус“ (неможност за повлекување/трошење средства над тој износ).

Кредитните картички може да не се поврзани со конкретна сметка и преку нив на имателот му се овозможува користење средства во висина на одобрениот кредитен лимит (кредитна линија). Износот и временскиот период во кој може да се користи кредитниот лимит, како и висината на каматната стапка којашто се применува на искористените средства, се регулира со договор меѓу клиентот и издавачот на кредитната картичката. На одреден датум во месецот, банката врши увид во користењето на картичката и обемот во кој бил користен кредитниот лимит. Потоа, во зависност од условите дефинирани во договорот, банката му доставува на сопственикот на кредитната картичка месечен извештај, којшто содржи и информација за минималниот износ што треба да го отплати.

Минималниот износ за отплата вообичаено се поставува на ниско ниво (најчесто од 3 до 10% од искористениот кредитен лимит), но сопственикот на картичката има можност да уплати повеќе од минималниот износ. При уплата само на минималниот износ, клиентот треба да се информира за неговото значење за натамошните отплати и за евентуалните дополнителни трошоци на заостанатиот долг, што може да биде различно од еден до друг издавач на кредитна картичка.

Во најголем број случаи, за месечните уплати на минималниот износ со кој се намирува дел од долгот направен со користење кредитна картичка се користи т.н. траен налог, со кој сопственикот на кредитната картичка ја овластува банката автоматски да ги одземе средствата од неговата сметка на предвидениот датум за точно дефинирана намена. Ова наметнува потреба имателот на картичката да се грижи да има задоволително салдо на сметката на договорениот датум за пренос на средства и отплата на долгот од картичката.  Треба да се има предвид дека банките вообичаено за одреден период (различен по банки) толерираат задоцнување во однос на уплатата на минималниот износ, но тоа укажува на потребата клиентот во тој период соодветно да ги насочи приливите за отплата на долгот од картичката. Сепак, доколку по тој период не се намири долгот, квалитетот на побарувањето се влошува. Банката има право да пресметува казнена камата на неисплатениот долг. Доколку исплатата на долгот доцни повеќе од 90 дена, станува збор за т.н. „нефункционално побарување“ и банката пристапува кон процедурата за ваков тип побарувања и преземање мерки за наплата на долгот.     

Дозволеното пречекорување на дебитната картичка и кредитниот лимит на кредитната картичка (искористениот и неискористениот износ) влегуваат во кредитната изложеност на банката кон клиентот, односно и двете категории упатуваат на долг на клиентот кон одделна банка. Тоа значи дека при евентуално барање за кредит, банката ќе ја земе предвид задолженоста врз основа на дозволено пречекорување кај дебитната картичка и кредитен лимит кај кредитната картичка (кај истата банка и кај други банки). Главните разлики меѓу користењето на дозволеното пречекорување кај дебитната картичка и кредитниот лимит кај кредитната картичка, во споредба со користење потрошувачки кредит е што потрошувачкиот кредит е вообичаено на поголем износ, понекогаш за конкретна намена, што наложува потреба од подетална кредитна анализа од страна на банката при неговото одобрување. Процедурата околу одобрување средства врз основа на картички е поедноставна, но вообичаено се работи за помали износи. Притоа, особено едноставна е процедурата за одобрување средства врз основа на картички во банката во која ја држите и трансакциската сметка, на која ја примате платата, односно имате редовни приливи. Дополнителен трошок кај кредитната картичка е и членарината којашто му се наплатува на сопственикот на годишна основа како надомест за удобноста од користењето на картичката.

Банките вообичаено доставуваат извештај до клиентот на редовна основа, најчесто еднаш месечно, за сите трансакции со конкретната картичка. Информирајте се кај банката за начинот на кој доставува ваков извештај (по пошта, по електронски пат), изберете начин којшто најмногу ви одговара и внимателно проверувајте го извештајот, заради ефикасно управување со паричните средства. 

 

Што треба да знаете при користењето дебитни и кредитни картички? 

Платежните картички се универзален, светски прифатен инструмент за безготовински плаќања, којшто поради низата предности во однос на брзината и едноставниот начин на употреба, како во земјата, така и во странство, има широка употреба во светот. Платежните картички даваат и можност за дополнително финансирање од страна на издавачот, со однапред дефинирани услови, што овозможува средства за дополнителна потрошувачка. Сепак, користењето на дозволеното пречекорување на дебитните картички и кредитниот лимит на кредитните картички е всушност користење кредитен производ за коешто банката наплаќа камата, што бара внимателност од страна на клиентот со цел да се избегне презадолженост. Затоа, внимателно управувајте со вашите картички и редовно проверувајте ги извештаите од банките. 

 

 

Почетна Финансиска едукација Економија за секого
  • Финансиска едукација
    • Соопштенија
    • Материјали
    • Конкурси
    • Галерија
    • Конференции
    • Едукативни видеа
    • Едукативни игри

   


 



Зошто имаме режим на стабилен девизен курс на денарот во однос на еврото?

Што е валутен ризик и како да се заштитите?

Што треба да знаете за дебитните и кредитните картички?

 

кратки едукативни текстови →

  
Серијал едукативни анимирани видеа





  • A+
  • A-

{{Title}}

{{Intro}}
{{{Content}}}
{{#hasElements Images}}
{{#each Images}} {{#showInline ShowInGallery IsThumbNail}}
{{{dataImg this params="?width=886"}}}
{{/showInline}} {{/each}}
{{#each Images}} {{#showInline ShowInGallery IsThumbNail}}
{{{dataImg this params="?width=200&height=100"}}}
{{/showInline}} {{/each}}
{{/hasElements}}

Финансиската едукација на Народната банка предвидува е-предавања за деца и млади од основното, средното и високото образование.

Закажување термин за е-предавање за финансиска едукација во текот на учебната 2020/21 се врши на електронската пошта: [email protected]

Enter description...
Enter description...



 
преземи ПДФ публикација  



 
преземи ПДФ публикација  



 

преземи ПДФ публикација | достапно само на англиски јазик 



Сите права задржани © 2017

Почитувани, доколку имате проблем со пристапување до веќе објавените податоци, ве молиме обратете се на телефонот за техничка поддршка: 3108 206. За останатите потреби телефонска централа 3108 108 | [email protected] (контакт).

Народна банка на Република Северна Македонија
Следете нѐ

  • почетна
  • веб мапа
  • веб инфо
  • ЧПП
  • корисни врски
  • политика за приватност
  • ново на социјалните мрежи
  • контакт
  • огласи за продажба на имот/отстранување отпад
  • имот на банките и штедилниците наменет за продажба