На 14 септември во Народната банка се одржа 26. сесија на Клубот на истражувачите

На 14 септември во Народната банка се одржа 26. сесија на Клубот на истражувачите, на која беа презентирани трудовите: „Поврат на ризично пондерираната актива како основа за нов пристап во управувањето со банките – примерот на Западен Балкан“ на Стефан Стојчевски и Ѓорѓи Гоцков и „Дезагрегирана верзија на Окуновиот закон: случајот на Македонија“ на Магдалена Петровска и Даница Уневска-Андонова.

Истражувањето на Стојчевски и Гоцков се осврнува на значењето на концептот на принос на активата, пондерирана според ризикот – РоРВА (RoRWA - Return on risk-weighted assets), чијашто динамика може да содржи значајни информации за начинот на којшто банките управуваат со ризиците во своето работење. Оваа констатација, особено дојде до израз со појавата на глобалната криза, по која показателот забележа значително влошување во голем број земји, упатувајќи на неефикасности и несоодветно управување со ризиците во многу банкарски системи. Покрај теоретското елаборирање на значењето на концептот на РоРВА од микро и макроекономски аспект, како пристап за поквалитетно управување со ризиците, ликвидноста и капиталот на банките во услови на построги регулаторни барања, трудот става посебен фокус на споредбената анализа на овој индикатор во земјите од Западен Балкан. Притоа, квантитативната анализа е насочена кон три аспекти: првиот, истражување на врската помеѓу РоРВА и на економската активност, со цел утврдување на успешноста и ефикасноста на банките во вршење на својата функција; вториот, истражување на трендот на РоРВА на ниво на вкупен банкарски сектор за да се утврди отпорноста на банкарскиот систем на одредени земји на последната финансиска криза и третиот, истражување на трендот на  РоРВА на најголемите банки во определените земји за да се утврди колку влијае квалитетот на управување со ризиците кај пооделните банки на успешноста во работењето на банките. Предмет на анализа се и стратегиските перспективи на банките вклучени во анализата со цел да се идентификуваат заканите и потенцијалите на банкарските сектори во овие земји. На крајот авторите нудат одредени препораки за оптимизација на РоРВА.   

Истражувањето на Уневска-Андонова и Петровска има за цел емпириски да го оцени Окуновиот закон на случајот на Македонија, притоа давајќи и структурна димензија на оцената на овој закон, со утврдување на врската помеѓу невработеноста и одделните компоненти на побарувачката (лична и јавна потрошувачка, инвестиции, нето-извоз). Ова истражување е исклучително важно за разбирање на врската помеѓу два клучни макроекономски концепта (БДП и невработеноста), а особено и во контекст на македонското искуство во последниве неколку години – постојан економски раст, придружен со намалување на невработеноста. Истражувањето ја потврдува обратната релација помеѓу растот и невработеноста, покажувајќи стабилност на Окуновиот коефициент од средината на 2012 година, но и негов помал интензитет споредено со периодот пред 2012 година. Ваквото намалување на коефициентот може да сугерира зголемена ефикасност на пазарот на трудот, а во услови на висока структурна невработеност во домашната економија, а веќе значително намалување на невработеноста, оваа помала реакција може да претставува и “природно” ослабување на врската. Сепак, за поткрепа на овие заклучоци, потребни се дополнителни истражувања. Дезагрегираната верзија на Окуновиот закон, оценета во овој материјал ја покажува реакцијата на невработеноста на промените кај сите компоненти на побарувачката, покажувајќи поголемо влијание на компонентите на домашната побарувачка врз движењето на невработеноста, наспроти ефектот на нето - извозната побарувачка.

Кабинет на гувернерот