Më datë 14 shtator në Bankën Popullore të Republikës së Maqedonisë u mbajt sesioni i 26-të i Klubit të Hulumtuesve

Më datë 14 shtator në Bankën Popullore të Republikës së Maqedonisë u mbajt sesioni i 26-të i Klubit të Hulumtuesve, në të cilën u prezantuan punimet: "Kthimi i aktiveve të ponderuara me rrezikun e kredisë si bazë për qasje të re në menaxhimin me bankat - shembulli i Ballkanit Perëndimor" nga Stefan Stojçevski dhe Gjorgji Gockov dhe "Version i desagreguar i Ligjit të Okunit: rasti i Maqedonisë" nga Magdalena Petrovska dhe Danica Unevska-Andonova.

Hulumtimi i Stojçevski dhe Gockov i referohet domethënies së konceptit të kthimit të aseteve, të ponderuara sipas rrezikut - PoPBA (RorWA - Return on risk-weighted assets), dinamika e së cilës mund të përmbajë informata të rëndësishme për mënyrën në të cilën bankat i menaxhojnë rreziqet në punën e tyre. Ky konstatim, veçanërisht doli në pah me paraqitjen e krizës globale, pas së cilës treguesi regjistroi përkeqësim të konsiderueshëm në një numër të madh vendesh, duke rezultuar në menaxhim jo-efikas dhe jo-adekuat me rreziqet në shumë sisteme bankare. Përveç elaborimit teorik të domethënies së konceptit PoPBA në aspektin mikro dhe makroekonomik, si qasje për menaxhim më kualitativ me rreziqet, likuiditeti dhe kapitali i bankave në kushte të kërkesave më të rrepta rregullative, punimi vë fokus të veçantë analizën krahasuese të këtij treguesi në vendet e Ballkanit Perëndimor. Kështu, analiza sasiore fokusohet në tre aspekte: i pari, hulumtimi i lidhjes midis PoPBA dhe aktivitetit ekonomik, me qëllim përcaktimin e suksesit dhe efikasitetit të bankave në kryerjen e funksionit të tyre; i dyti, hulumtimi i trendit PoPBA në nivel të sektorit të përgjithëm bankar që të përcaktohet rezistenca e sistemit bankar të vendeve të caktuara ndaj krizës së fundit financiare dhe i treti, hulumtimi i trendit të PoPBA të bankave më të mëdha në vendet e caktuara për të përcaktuar sa ndikon kualiteti i menaxhimit me rreziqet tek bankat individuale në suksesin e punës së bankave. Objek i analizës janë edhe perspektivat strategjike të bankave të përfshira në analizë me qëllim që të identifikohen kërcënimet dhe potencialet e sektorit bankar të këtyre vendeve. Në fund autorët ofrojnë rekomandime të caktuara për optimizimin e PoPBA.    

Hulumtimi i Unevska-Andonova dhe Petrovksa ka për qëllim që pjesa empirike të vlerësojë Ligjin e Okunit në rastin e Maqedonisë duke i dhënë dimension strukturorë vlerësimit të këtij ligji, me përcaktimin e lidhjes midis papunësisë dhe komponentëve individuale të kërkesës (konsumi personal dhe publik, investimet, eksporti neto). Ky hulumtim është jashtëzakonisht i rëndësishëm për kuptimin e lidhjes midis dy koncepteve kyçe makroekonomike (PBB-së dhe papunësisë), dhe veçanërisht në kontekst të eksperiencës maqedonase në vitet e fundit - rritje të vazhdueshme ekonomike, e shoqëruar me zvogëlimin e papunësisë. Hulumtimi e vërteton lidhjen reciproke midis rritjes dhe papunësisë, duke treguar stabilitet të koeficientit të Okunit nga mesi i vitit 2012, por edhe intensitetin e tij më të vogël krahasuar me periudhën para vitit 2012. Zvogëlimi i këtillë i koeficientit mund të sugjerojë rritje të efikasitetit në tregun e punës, në kushte të strukturës së lartë të të papunësisë në ekonominë e vendit, dhe tanimë zvogëlim të konsiderueshëm të papunësisë, ky reagim më i vogël mund të paraqesë edhe dobësim "natyral" të lidhjes. Sidoqoftë, për mbështetje të këtyre konstatimeve ka nevojë për hulumtime shesë. Versioni i disagreguar i Ligjit të Okunit e vlerësuar në këtë material tregon reagimin e papunësisë në ndryshimet te të gjitha komponentët e kërkesës, duke treguar ndikim më të lartë në komponentin e kërkesës së amvisërisë ndaj lëvizjes së papunësisë, përkundër efektit të kërkesës së neto eksportit.

Kabineti i Guvernatorit