На 12 септември 2017 година се одржа редовна седница на Комитетот за оперативна монетарна политика на НБРМ, на која беа разгледани состојбите во домашната економија, движењата на меѓународните и домашните финансиски пазари и показателите за домашната економија
На 12 септември 2017 година се одржа редовна седница на Комитетот за оперативна монетарна политика на НБРМ, на која беа разгледани состојбите во домашната економија, движењата на меѓународните и домашните финансиски пазари и показателите за домашната економија во контекст на поставеноста на монетарната политика.
Имајќи го предвид стабилизирањето на ликвидносниот потенцијал на банките, на седницата беше одлучено да се задржи износот на благајнички записи на непроменето ниво. Во таа смисла, беше одлучено на аукцијата на благајнички записи, која ќе се одржи на 13 септември, да бидат понудени благајнички записи во износ од 25.000 милиони денари по непроменета каматна стапка од 3,25%.
Во однос на конкретните економски показатели, и покрај сигналите од високофреквентните показатели за умерено подобрување на состојбата на економијата, проценетите податоци за БДП за второто тримесечје покажуваат пад на економската активност од 1,8%.
Намалувањето на активноста се должи на падот на инвестициската активност, додека сите останати компоненти на побарувачката имаат позитивни остварувања. Така, растот на личната потрошувачка забрза, поддржан од поволните поместувања на пазарот на труд и кредитната поддршка на населението. Воедно, во вториот квартал позитивен е и придонесот на нето-извозот, во услови на поволни остварувања на новите извозни капацитети, но и закрепнување на дел до традиционалниот сегмент. Расположливите високофреквентни податоци за третото тримесечје се ограничени што ја отежнува прецизната оцена во поглед на динамиката на активоста во овој квартал. Остварената негативна стапка на раст во првата половина од годината упатува на понизок раст од проектираниот за цела 2017 година.
Податоците за инфлацијата за август укажуваат на одредено забрзување на годишната стапка на инфлација на 1,9%, при што просечниот годишен раст на цените во првите осум месеци изнесува 1%. Просечниот раст на цените во овој период е одраз првенствено на базичната инфлација, и во помал дел, на цените на енергијата. Цените на храната и понатаму имаат негативен придонес кон просечната промена на цените, кој сепак постепено се намалува. Остварувањата кај инфлацијата главно соодветствуваат со проекцијата, а очекувањата за влезните претпоставки за увозните цени на примарните производи главно се надолни, но сепак исклучително променливи. Во вакви околности ризиците околу проекцијата на просечната инфлација за 2017 (1,3%) се оценуваат како врамнотежени.
Во однос на надворешниот сектор, податоците за девизните резерви за август покажуваат намалување во однос на крајот на јуни, што главно се должи на редовното намирување на обврските на државата врз основа на надворешниот долг. Интервенциите на НБРМ на девизниот пазар беа во насока на откуп на девизи и делуваа во насока на раст на девизните резерви. Притоа, сите показатели на адекватноста на девизните резерви покажуваат дека тие постојано се движат во сигурната зона. Во однос на расположивите податоци за надворешниот сектор за третото тримесечје, нивниот број е мал и засега покажуваат движења во склад со очекувањата, а ова главно се однесува на податоците за трговскиот дефицит во јули и последните расположливите податоци за менувачкиот пазар. Сепак, ограничениот број податоци и променливата сезонска динамика се ограничувачки фактор за донесување посигурни заклучоци во однос на очекувањата за показателите од надворешниот сектор за целото тримесечје. Во однос на остварувањата во билансот на плаќања, податоците за второто тримесечје навестуваат подобри остварувања и кај тековните и кај финансиските трансакции во однос на априлската проекција.
Движењата на девизниот пазар во август се должеа на сезонските фактори на зголемена понуда на девизи од менувачниците, што овозможи подобрување на девизните средства на банките и интервенции на Народната банка за откуп на 20 милиони евра. Овие поволни движења, коишто беа карактеристични за првата половина на месецот, им овозможија на банките во целост да ја надоместат зголемената побарувачка на девизи од клиентите до крајот на август, којашто освен од нивното редовно работење, беше поврзана и со капиталните текови и раздолжување на приватниот сектор кон странство.
Првичните монетарни податоци за август 2017 година покажуваат зголемување на вкупните депозити на месечна основа, наспроти падот забележан во претходниот месец. Зголемувањето на депозитната база во август се должи и на растот на корпоративните депозити, но и на зголемувањето на штедењето на населението. Депозитната база засега е пониска од априлските проекции за третиот квартал, но сепак се забележува постепено намалување на неповолното отстапување. Во август, банките продолжија да ѝ обезбедуваат кредитна поддршка на економијата, и понатаму главно насочена кон населението, при што нивото на вкупните кредити на крајот на август е во рамки на очекувањата од априлската проекција.
Во периодот помеѓу двете последни месечни седници на Комитетот за оперативна монетарна политика, ликвидносниот потенцијал на банките минимално се зголеми. Промената на ликвидните средства на банките во овој период беше под влијание на пониската побарувачка на денарска готовина, којашто е вообичаена за периодот кој следи по сезоната на годишните одмори. Исто така, ликвидноста се зголеми и заради интервенциите на Народната банка за откуп на девизи од девизниот пазар. Банките насочија дел од вишокот средства кон краткорочните монетарни инструменти, главно 7-дневните расположливи депозити кај Народната банка, чијашто состојба во последните неколку месеци се одржува околу 7,5 милијарди денари. Воедно, краткорочните промени на ликвидноста банките ги надминуваа со тргување на пазарот со меѓубанкарски депозити, каде што доминираше побарувачката за депозити со рочност до една недела, а значителна беше и купопродажбата на краткорочни хартии од вредност на секундарниот пазар.
Во август, во услови на согледувања за геополитички ризици, инвеститорите беа насочени кон безбедни инструменти. Следствено, беше забележано намалување на приносите на државните хартии од вредност во еврозоната и во САД, проследено со депрецијација на САД-доларот. Во однос на макроекономските состојби во еврозоната, на последниот состанок на ЕЦБ беше констатирано дека економскиот раст е одржлив и солиден кај најголем дел од члеките на монетарната унија. Стапката на раст во првата половина од годината ги надмина очекувањата, но сѐ уште не придонесува за позначајни ценовни притисоци. Во такви околности, ЕЦБ одлучи да ја задржи тековната поставеност на монетарната политика и не беше дадена најава за евентуални измени во програмата за квантитативно олеснување.
На седницата на Комитетот, постојната монетарна поставеност беше оценета како соодветна на тековните услови во економијата. Комитетот оцени дека најголем дел од показателите битни за монетарната политика не отстапуваат значајно од очекувањата, но сепак постојат пунктови каде што е потребна одредена внимателност. Девизните резерви, генерално, се движат по очекуваната патека, при што особено битни се движењата на девизниот пазар коишто се стабилни, со вообичаени сезонски движења и без присутни притисоци. Воедно, показателите за девизните резерви и натаму остануваат на адекватно ниво.
Екстерната позиција, гледана преку остварувањата кај девизните резерви, генерално е во рамки на очекувањата и покажува задржување здрави економски фундаменти. На ваква констатација упатуваат и податоците за кредитните текови.
Народната банка внимателно ќе ги следи сите економски индикатори и случувањата во домашната економија и во следниот период, при што идните промени во монетарната политика во голема мера ќе бидат условени од движењата во домашната економија и екстерниот сектор.
Кабинет на гувернерот