Fondet e lëshuara pritet të ofrojnë mbështetje shtesë për ekonominë maqedonase duke nxitur aktivitetin e kredisë së sistemit bankar

Shkup, 13 prill 2020

Sot u mbajt mbledhja e Komitetit për Politikë Operative Monetare të Bankës Qendrore (KOMP) në të cilën u vendos të zvogëlohet shuma e bonove të bankës qendrore që bankat mund të regjistrojnë në bankën qendrore, duke ruajtur normën bazë të interesit në nivelin e pandryshuar. Në mbledhje u shqyrtuan edhe treguesit e fundit të ekonomisë vendase dhe zhvillimet në tregjet ndërkombëtare dhe të brendshme financiare, në kontekst të pozicionimit të politikës monetare.

Me ç’rast u vendos që në ankandin që do të mbahet më 15 prill të vitit 2020, oferta e bonove të bankës qendrore të zvogëlohet për 8.000 milionë denarë në raport me shumën e maturuar. Rrjedhimisht, në ankand do të ofrohen 17.000 milionë denarë, me një normë të pandryshuar të interesit prej 1,75%. Fondet e lëshuara me shumën e zvogëluar në bonot e bankës qendrore pritet të kontribuojnë për mbështetjes shtesë të ekonomisë maqedonase përmes mirëmbajtjes së flukseve të kredisë dhe ciklit të kredisë nga ana e sistemit bankar. Masat e këtilla pasojnë pas zvogëlimit të normës bazë të interesit, ndryshimeve rregullatore me të cilat mundësohet fleksibilitet më i madh dhe u jepet hapësirë më e madhe bankave që të përqendrohen në procesin e kreditimit, si dhe ndryshimet në rezervën e detyruar me të cilat mundësohet likuiditetit shtesë dhe jepet mbështetje për kreditim të sektorëve më të prekur në ekonomi. Sigurimi i likuiditetit shtesë është me rëndësi të veçantë, duke pasur parasysh specifikën e tronditjes dhe masave që ndërmerren për tejkalimin e saj.

Pas uljes së normës së interesit të bonove të bankës qendrore në dy raste këtë vit, në këtë mbledhje u vendos që ajo të mbahet në 1,75%. Paraqitja e infeksionit të ri viral Kovid-19, si një tronditje e jashtme e papritur, pritet të ketë një efekt të pafavorshëm të përkohshëm si në ekonominë globale ashtu edhe atë vendase. Në rrethana të këtilla, dhe në kushte të rezervave të qëndrueshme valutore dhe inflacionit të ulët, politika monetare e Bankës Popullore që nga fillimi i viti ka ruajtur karakterin e përshtatshëm, me ç’rast norma bazë e interesit u ul me gjithsej 0.5 pikë përqindjeje duke u reduktuar në 1,75%. Nisur nga politika tashmë e lehtësuar monetare, në këtë mbledhje të Komitetit u vendos që norma e interesit të bonove të bankës qendrore të ruhet në nivelin aktual, sipas flukseve të kushteve ekonomike dhe financiare.

Në mbledhje u shqyrtuan edhe zhvillimet në tregjet financiare ndërkombëtare, që karakterizohen me një ndryshueshmëri të lartë dhe përqëndrim të investitorëve drejt investimeve të sigurta. Rrjedhimisht, vërehet një rënie e shprehur e çmimeve të aksioneve dhe në të njëjtën kohë rritje e çmimeve të instrumenteve të sigurta në nivele historikisht më të larta. Çifti valutor Euro/Dollari Amerikan ka lëvizje të konsiderueshme ndryshuese, ndërsa rënia e çmimit të naftës vazhdoi, në kushte të ofertës së lartë globale të këtij energjetiku gjatë rënies së kërkesës. Për të mbështetur aktivitetin ekonomik në kushte që lidhen me masat emergjente për trajtimin e koronavirusit, për shkak të së cilit ekziston një ndërprerje globale e zinxhirëve të furnizimit, ngecje e tregtisë dhe sfida në funksionimin e më shumë aktiviteteve ekonomike, bankat qendrore të ekonomive më të mëdha u qasën drjet një lehtësimi të konsiderueshëm të politikave monetare, dhe qeveritë drejt rritjes së stimujve fiskale.

Komiteti shqyrtoi edhe treguesit e fundit ekonomikë në ekonominë vendase. Të dhënat e fundit tregojnë flukse stabile, mirëpo pasiguria nga efektet e ardhshme makroekonomike nga pandemia e Kovid-19 është e madhe. Të dhënat në dispozicion me frekuencë të lartë për aktivitetin ekonomik për periudhën janar-shkurt 2020 aktualisht tregojnë vazhdim të rritjes së ekonomisë në tremujorin e parë të vitit, mirëpo rreziqet për periudhën e ardhshme janë të pafavorshme. Sa u përket zhvillimeve inflacioniste, në fund të marsit, norma mesatare vjetore e rritjes së çmimeve konsumatore është 0,6%, që vazhdon të jetë më e ulët në raport me parashikimet e tetorit. Niveli i rezervave valutore vazhdon të mbahet në zonë të sigurt, me ç’rast arritjet në tremujorin e parë të këtij viti, në përgjithësi janë në pajtim me pritjet. Sa u përket zhvillimeve në totalin e depozitave dhe totalin e kredive, të dhënat fillestare për marsin tregojnë rritje të mëtejshme vjetore të depozitave dhe të kredive, pa devijime të mëdha nga parashikimet për tremujorin e parë të vitit.

Pavarësisht rrejadhave të qëndrueshme aktualisht, paraqitja e infeksionit të ri viral, si një tronditje e jashtme e papritur, pritet të reflektohet mbi ekonominë vendase në më shumë segmente, që do të thotë edhe devijim më i madh nga parashikimet e tetorit. Përkeqësimi i mjedisit global dhe masat e ndërmarra për parandalimin e përhapjes së virusit, do të çojnë në përkeqësim të aktivitetit të bizneseve në një pjesë të aktiviteteve ekonomike dhe do të ndikojë mbi pritjet e subjekteve ekonomike për periudhën e ardhshme. Megjithatë, vlerësohet që këto devijime nuk janë të shkaktuara nga bazat ekonomike dhe aktualisht pritet të jenë me karakter të përkohshëm.

Banka Popullore mbetet konsistente në realizimin e suksesshëm të qëllimeve të saj - ruajtjen e çmimeve stabile dhe kurs stabil të këmbimit dhe ruajtjen e stabilitetit financiar, duke dhënë mbështetje për sektorin real përmes sigurimit të kushteve të favorshme financiare. Ashtu si deri më tani, vazhdojmë të përcjellim me kujdes zhvillimin e ngjarjeve, si dhe rreziqeve të mundshme nga mjedisi dhe efektet e tyre mbi ekonominë vendase, me qëllim reagim në kohë dhe të duhur përmes përshtatjes së politikave dhe ndërmarrjen e masave tjera shtesë nëse është e nevojshme.