Publikohen rezultatet nga Anketa mbi Perceptimet Bankare për Aktivitetet e Biznesit dhe Rreziqeve Operative në vitin 2021 dhe Anketës mbi Vlerësimin e Rrezikut të Stabilitetit Financiar në Republikën e Maqedonisë së Veriut për vitin 2021

Shkup, 9 qershor 2021

Më shumë se gjysma e bankave vendase kanë ndërmarrë aktivitete për miratimin e „kredive të gjelbra“ për amvisëritë dhe sektorin e korporatave dhe disa prej tyre kanë zhvilluar një sistem për identifikimin e projekteve të qëndrueshme për mjedisin. Lidhur me disa nga sfidat e krizës së koronës, bankat kanë treguar, në pjesën të madhe, rritjen e shkallës së automatizimit dhe dixhitalizimit të proceseve, përmirësimin e sistemeve të menaxhimit të rrezikut dhe rritjen e investimeve në teknologjitë e reja, dhe disa prej tyre kanë ulur kostot operative dhe kanë ofruar produkte dhe shërbime të reja inovative. Perceptimet e pjesëmarrësve në sistemin financiar lidhur me rreziqet nga mjedisi tregojnë se, si më parë, sfidat më të mëdha mund të vijnë nga mjedisi i brendshëm, dhe sa u përket rreziqeve individuale, siç pritej veçohet pandemia Kovid-19, për të cilën sistemi në rrethanat aktuale ka aftësinë për një reagim të duhur.

Kjo tregohet nga rezultatet e Anketës mbi Perceptimet Bankare për Aktivitetet e Biznesit dhe Rreziqeve Operative në vitin 2021 dhe Anketës mbi Vlerësimin e Rrezikut të Stabilitetit Financiar, të cilat Banka Popullore, në përputhje me praktikën e deritanishme i realizoi gjatë tremujorit të parë të vitit.

Sipas Anketës mbi Perceptimet Bankare për Aktivitetet e Biznesit dhe Rreziqeve Operative në vitin 2021, sfidat kryesore me të cilat përballen bankat vendase si rezultat i krizës së koronës janë operacionet e vështirësuara dhe shitja e produkteve dhe shërbimeve për klientët ekzistues dhe tërheqja e klientëve të rinj, si dhe zbatimi i vështirë ose shtyrja e aktiviteteve të rëndësishme të projekteve të planifikuara. Rezultatet e Anketës tregojnë se edhe gjatë vitit 2021, bankat planifikojnë të vazhdojnë të ofrojnë mbështetje kreditore për amvisëritë dhe sektorin e korporatave, ndërkohë që presin një rritje në koston e zhvlerësimit të kredive, për shkak të përkeqësimit të mundshëm të cilësisë së portofolave të tyre të kredisë nën ndikimin e pandemisë së Kovid-19. Ndër të tjera, është e rëndësishme që shumica e bankave presin angazhim të mëtejshëm për mbështetjen e kredisë për ndërmarrjet e vogla dhe të mesme, gjë që do të kontribuonte në ekonominë në tërësi. Në të njëjtën kohë, i rëndësishëm është numri i bankave që presin një rritje në financimin e projekteve, rritje të kreditimit të kompanive të mëdha jofinanciare, si dhe “„kredive të gjelbra“.

Rezultatet e Anketës tregojnë se bankat vendase (gjysma e tyre dhe më shumë) kanë aktivitete për dhënien e „kredive të gjelbra“ për amvisëritë dhe sektorin e korporatave. „Kreditë e gjelbra“, në shumicën e bankave, kanë një pjesëmarrje deri në 10% në portofolin e totalit të kredisë të amvisërive dhe sektorit të korporatave, duke qenë të përqendruara kryesisht në industrinë e përpunimit (sipas gjysmës së bankave), e ndjekur nga aktiviteti „furnizim me energji elektrike, gaz, avull dhe klimatizim i ajrit“ dhe aktiviteti „transport dhe magazinim“, me një përfaqësim të caktuar në ndërtim dhe veprimtari të tjera. Lidhur me inovacionet financiare, bankat vendase janë përqendruar në zhvillimin e pavarur të produkteve dhe shërbimeve inovative. 

Për sa i përket arritjeve financiare nga puna e tyre, bankat zakonisht kanë pritshmëri të favorshme për vitin 2021, megjithë pasigurinë e lidhur me pandeminë Kovid-19.

Anketa mbi Vlerësimit e Rrezikut të Stabilitetit Financiar tregon se, ngjashëm me Anketën e vitit 2020, rreziqet që vijnë nga mjedisi i brendshëm, nga të anketuarit, renditen si më me ndikimin në funksionimin e sistemit financiar të vendit gjatë vitit 2021. Analizuar sipas rreziqeve individuale, pandemia Kovid-19, sipas të anketuarve, është burimi kryesor i rreziqeve për sektorin e brendshëm financiar gjatë këtij viti. Të dytët sipas rëndësisë janë rreziqet që vijnë nga mjedisi i brendshëm, me rrezikun që lidhet me mjedisin ekonomik të brendshëm që paraqitet si rrezik kryesor. Nga rreziqet që rrjedhin nga mjedisi i jashtëm, të anketuarit veçojnë rrezikun në lidhje me mjedisin ekonomik global si më të rëndësishmin, të ndjekur nga rreziqet që lidhen me dinamikën e aktivitetit tregtar global dhe dinamikën e çmimeve, si dhe rreziqet që lidhen me tregjet financiare globale dhe ambientin e normave të ulëta të interesit. Rezultatet e Anketës tregojnë se shumica e të anketuarve shprehën besim të lartë në sistemin e brendshëm financiar.

Anketa mbi Perceptimet Bankare për Aktivitetet e Biznesit dhe Rreziqet Operative në vitin 2021 mbuloi të gjitha bankat që përbëjnë sistemin bankar maqedonas, ndërsa Anketa mbi Vlerësimin e Rrezikut të Stabilitetit Financiar, përveç bankave, gjithashtu përfshiu institucione të tjera financiare (shtëpitë e kursimeve, shoqëritë për menaxhimin e fondeve të pensionit, shoqëritë e sigurimeve, shoqëritë financiare, shoqëritë e brokerimit, shoqëritë për lizing dhe shoqëritë për menaxhimin me fondet e investimit) dhe analistët ekonomikë.

Rezultatet e të dy anketave janë publikuar në internet faqen e Bankës Popullore.