Shkup, 5 prill 2023

Platformat dhe kanalet digjitale për kryerjen e pagesave po përdoren gjithnjë e më shumë nga qytetarët në vendin tonë, siç dëshmojnë të dhënat për tremujorin e fundit të vitit 2022, si dhe për tërë vitin, të cilat Banka Popullore i përpunon dhe i publikon rregullisht.

Në fund të vitit 2022 në qarkullim ishin 2,1 milionë kartela pagesore, nga të cilat 70% të bazuara në teknologjinë pa kontakt. Nga ana tjetër, infrastruktura е pranimit të pagesave me kartela pagesore, sërish numëron 30.011 pajisje në pikat fizike të shitjes, në 13.359 tregtarë në vend, prej të cilëve madje 86% e mbështesin teknologjinë pa kontakt. Sipas këtyre të dhënave, qytetarët e vendit kanë mundur t'i kryejnë pagesat në mënyrë të përshtatshme dhe të sigurt. Numri i kartelave me teknologji pa kontakt dhe pajisjet në pikat fizike të shitjes që e mbështesin këtë teknologji shënoi rritje vjetore (në krahasim me vitin 2021) përkatësisht prej 1% dhe 3%. Rritje vjetore prej 16% në karahasim me vitin 2021 është vërejtur edhe në numrin e tregtarëve që pranojnë kartela pagesore gjatë shitjes së mallrave dhe shërbimeve në pikat fizike të shitjes në vend. 

Në tremujorin e katërt të vitit 2022, edhe më tej po rritet përdorimi i kartelave pagesorenga qytetarët për kryerjen e pagesave në tregtinë në vend, gjë që shihet përmes përforcimit të rritjes vjetore të numrit dhe vlerës së pagesave, përkatësisht prej 11% dhe 16%. Numri dhe vlera e pagesave të qytetarëve me transferta të kreditit (të ashtuquajturat urdhërpagesa) shënuan rritje përkatësisht prej 6% dhe 2%. Edhe pse pagesat me transferta krediti akoma më së shumti kryhen në sportelet bankare (74%), të dhënat për tremujorin e fundit të vitit konfirmojnë gjithashtu përdorimin e kanaleve digjitale, me rritje vjetore prej 12% në numrin dhe 14% në vlera e pagesave të nisura në mënyrë elektronike dhe rritje prej 21% në numrin dhe 25% në vlerën e pagesave të nisura me përdorimin e aplikacioneve celulare.

Ndryshimi i shprehive të qytetarëve, më saktë përdorimi më i shpeshtë i kanaleve digjitale për kryerjen e pagesave, deri në fund të vitit 2022, çoi në rritje vjetore prej 13% të pagesave me kartela pagesore në tregti dhe rritje vjetore prej 8% të pagesave me transfertat e kredisë të nisura në mënyrë elektronike.

Për kryerjen e pagesave me pranimin e kartelave pagesore, sipas të dhënave më të fundit për vitin 2022, tregtarët paguanin tarifë mesatare në lartësi prej 1,13% të vlerës së qarkullimit, që është më e vogël për 0,06 p.p. në krahasim me vitin 2021. Ulja më e madhe vërehet në tarifën për pagesat në pikat e karburanteve (me 0,19 p.p.), në shërbimet publike dhe komunale (me 0,19 p.p.) dhe në tregtinë elektronike (me 0,14 p.p.).

Treguesit përmes të cilëve monitorohet përfshirja financiare e popullsisë akoma konfirmojnë shkallën e lartë të përfshirjes financiare përmes treguesit kryesor - posedimi i llogarisë pagesore. Gjegjësisht, në fund të vitit 2022 qytetarët posedonin mesatararisht 1,8 llogari pagesore për kokë banori, që është për 0,1 llogari më shumë në raport me mesataren e llogarisë për kokë banori [1] tek popullata në Bashkimin Europian [2]. Në të njëjtën kohë, pronarët e llogarive kanë përdorur shërbimet digjitale për inspektim në rreth 42% të llogarive, ndërsa pagesat elektronike kryhen në 18% të llogarive.

Sipas të dhënave për strukturën e moshës së mbajtësve të llogarive, në vitin 2022 është dukshëm përdorim më i lartë i shërbimeve digjitale në të gjitha grupmoshat, krahasuar me vitin e kaluar. Rritja vjetore është shënuar në numrin e llogarive pagesore të pjesëmarrësve aktivë dhe numrin e llogarive pagesesore të paguesve aktivë përkatësisht me 19% dhe 9%. Përdoruesit më të mëdhenj të kanaleve digjitale për inspektim të llogarive dhe kryerjen e pagesave elektronike janë grupmoshat prej 25 deri në 54 vjeç, me 2,3 llogari për kokë banori. Pjesa më e madhe e llogarive në pronësi të tyre, gjegjësisht mbi 51% u ishin në dispozicion për inspektim elektronik dhe 24% për kryerjen e pagesave elektronike.

Për sa i përket strukturës gjinore, të dhënat theksojnë hendek gjinor prej 0.5 llogari më shumë në favor të meshkujve (2,1 llogari për kokë banori të gjinisë mashkullore, kundrejt 1,6 llogari për kokë banori të gjinisë femërore). Megjithatë, në krahasim me meshkujt, gjatë vitit 2022, femrat ishin mesatarisht më aktive në përdorimin e kanaleve digjitale në inspektimin e llogarive dhe për kryerjen e pagesave. Kështu, 41% e llogarive që janë në pronësi të femrave përdoreshin për pagesa nëpërmjet bankingut-elektronikose aplikacionit të pagesave celulare, ndërsa për këtë qëllim meshkujt përdornin 40% të llogarive të. Në të njëjtën kohë, femrat kanë bërë së paku një inspektim elektronik të gjendjes dhe ndryshimeve në 63% të llogarive të tyre dhe tek meshkujt në 62%.

Sipas disponueshmërisë së infrastrukturës sipas komunave, mbulimi më i lartë me ATM për dhjetë mijë banorë është shënuar në Mavrovë dhe Rostushë (12), Ohër, Dojran dhe Gjevgjeli (10), ndërsa mbulimi më i lartë me pajisje në pikat fizike të shitjes për dhjetë mijë banorë janë regjistruar në Gjevgjeli (321), Ohër (285) dhe Shkup (269). Në kuadër të Qytetit të Shkupit, mbulimin më të lartë të bankomatëve dhe pajisjeve në pikat fizike të shitjes për dhjetë mijë banorë kanë komunat Qendër, Karposh dhe Aerodrom.

Të dhënat e publikuara mund t'i gjeni në linkun e mëposhtëm: https://www.nbrm.mk/platiezhna_statistika.nspx     

[1] Për llogaritjen e treguesve për kokë banori janë përdorur të dhënat e Entit Shtetëror të Statistikave për popullsinë rezidente nga Regjistrimi i zbatuar në vitin 2021.

[2] E dhëna i referohet vitit 2021 dhe është marrë nga databaza e Bankës Qendrore Europiane.