Скопје, 30.6.2016 година

ГОВОР НА Г-ЃА МАЈА КАДИЕВСКА-ВОЈНОВИЌ, ВИЦЕГУВЕРНЕР НА НАРОДНАТА БАНКА НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА, НА ЗАВРШНАТА КОНФЕРЕНЦИЈА НА ПРОЕКТОТ ИПА

„Понатамошно усогласување со законодавството на ЕУ во областа на движењето на капиталот и плаќањата и финансиските услуги - пазари на хартии од вредност и инвестициски услуги“

Почитувани дами и господа,

Задоволство ми е да ве поздравам на завршната конференција во рамките на проектот „Понатамошно усогласување со законодавството на ЕУ во областа на движењето на капиталот и плаќањата и финансиските услуги - пазари на хартии од вредност и инвестициски услуги“. Овој проект којшто суштински се состои од два дела, едниот за усогласување на националното законодавство со законодавството во ЕУ во областа на пазарот на капитал, и другиот којшто се однесува на усогласување на законодавството во областа на плаќањата, како целина, има големо значење за централната банка. 

Сепак, она што е од особен интерес за Народната банка на Република Македонија, а е во контекст на една од законските функции коишто ги има централната банка, е токму обезбедувањето сигурна и стабилна инфраструктура за извршување на домашните плаќања, што во крајна линија значи и поддржување на севкупната финансиска и макроекономска стабилност во државата. 

Дозволете ми во оваа прилика да честитам за одличната и плодна соработка на Народната банка на Република Македонија и Министерството за финансии со експертите од ЕУ, во процесот на усогласувањето на македонското законодавство со регулативите на ЕУ во областа на платежните услуги и платните системи.

Експертите од ЕУ дадоа извонреден придонес кон изработката на новиот нацрт Закон за платежни услуги и системи, во кој се вградија и Директивата за платежни услуги на внатрешниот пазар (ПСД и дел од одредбите од ПСД2), Директивата за конечност на порамнувањата и Директивата за електронски пари. Исто така, експертите на ЕУ, во соработка со надлежните институции во нашата земја, изработија соодветни подзаконски акти со кои се регулира процесот на лиценцирање на операторите на платните системи, платежните институции и институциите за електронски пари, отворањето и затворањето на сметките за плаќање и употребата на платните инструменти.

Почитувани,

Народната банка на Република Македонија постојано ги следи сите новини во областа на плаќањата коишто се случуваат на заедничкиот европски пазар. Голем придонес за „држењето чекор со ЕУ“ е и организирањето на редовната меѓународна конференција во Охрид во оваа област, којашто веќе девет години се остварува во соработка со две еминентни централни банки од ЕУ, холандската и португалската централна банка. Оваа конференција и посетата на слични конференции во странство од страна на вработени во Народната банка на Република Македонија е добра можност за градење на институционалниот капацитет на централната банка во областа на плаќањата со сите новини коишто ги носи современото време. Така, современите техничко-технолошки решенија во доменот на плаќањата и употребата на софистицирани медиуми и уреди за вршење на плаќањата на глобално и европско ниво, имаат позитивни ефекти и врз развојот на платниот промет во земјата. Како одговор на ерата на дигитализација, мобилните и интернет-плаќањата, во Законот за платен промет во 2007 година, беше вградена Директивата за електронски пари, со која се постигна делумна усогласеност со европското законодавство, а подоцна, во 2012 година се воведоа и „микроплaќањата“, како преодно решение за понатамошен развој на плаќањата преку мобилен телефон и интернет-плаќањата. Сепак, со промените во законодавната рамка не беа целосно опфатени значајните аспекти на европската регулатива коишто се однесуваат на отворање на пазарот за влез на различни видови платежни институции и нови играчи во сферата на платните системи, како и обезбедување поголема заштита на корисниците на платежни услуги. Оттука, се наметна потребата за целосно вградување на Директивата за платежни услуги на внатрешниот пазар, Директивата за конечност на порамнувањата и Директивата за електронски пари 2, коишто сега се воведени во новиот нацрт Закон за платежни услуги и системи.

Наше видување е дека, по успешната реформа на платниот промет во 2001 година во Република Македонија, овој проект на усогласување на законодавната рамка претставува продолжување на реформскиот процес во областа на плаќањата, за којшто се очекува дека ќе доведе до:

• Поттикнување на конкуренцијата со давање дозвола на небанкарските институции да влезат на пазарот со иновативни решенија за плаќање;
• Зајакнување на правата на корисниците на платежните услуги за добивање појасни и навремени информации;
• Пониски цени на платежните услуги за корисниците на платежни услуги;
• Зголемување на финансиската вклученост и поголема достапност на платежните услуги за потрошувачите и компаниите;
• Понатамошно подобрување на стабилноста на системите за плаќање;
• Консолидирање на важечките прописи тековно опфатени во повеќе акти поврзани со платежни услуги;
• И последно, но најзначајно, воспоставување правна основа за побрза интеграција на Република Македонија во ЕУ и вклучување во Единствената европска платежна област (СЕПА).

Почитувани дами и господа,

На крајот на моето обраќање, сакам да изразам искрено задоволство и благодарност до претставниците на ЕУ за финансиската поддршка за остварување на овој проект, како и до еминентните експерти од ЕУ и до останатите засегнати страни за успешно спроведениот проект, во очекување и надеж за понатамошна, идна соработка.