Почитувани гости,

Почитувани дами и господа,

Ми претставува големо задоволство да ви се обратам на Десеттото јубилејно издание на Конференцијата за плаќања и пазарна инфраструктура. Организирањето на оваа Конференција стана вредна традиција на Народната банка на Република Македонија. За нас претставува особена гордост што сме домаќини на Конференцијата сиве овие години. Оваа значајна годишнина претставува можност да погледнеме наназад во минатото и да се осврнеме на почетоците, да им оддадеме признание на сите достигнувања што сме ги оствариле досега и да го поставиме патот за иден раст и развој на Конференцијата.

Историјата на Конференцијата датира од 2008 година, поставена како заеднички проект со Банката на Холандија, којашто е наш партнер на ова патување од самиот почеток. Чувствувам потреба да им се заблагодарам за ентузијазмот на г. Тони Мирчески, заменик директор на Дирекцијата за платни системи при НБРМ, на г. Михаил ван Дуверен и г. Пол Осе од Централната банка на Холандија од коишто произлезе иницијативата за организација на оваа конференција. Три години подоцна, Банката на Португалија му се приклучи на нашиот тим, за што сме му благодарни на г. Руи Пиментел, за заеднички да создадеме конференција којашто, секако, прераснува во препознатливо име во областа, поставена со цел да информира за сите релевантни прашања поврзани со плаќањата, да споделува знаења и да едуцира, да влијае и последно по ред, но не и најмалку значајно, да поврзува и да социјализира.

Платни системи и пазарна инфраструктура - зошто токму оваа тема?

Нема сомнеж дека платните системи се битен дел од економската и финансиската инфраструктура на земјите. Сепак, последните две децении се периодот кога ова прашање стана сѐ поактуелно, засегајќи ги подеднакво и давателите на услугите и носителите на политиките и централните банки. Ова се случува поради новиот глобален амбиент, кој под влијание на тековите на глобализацијата, драстично растечкиот обем на плаќања и напредната финтек-иновација повторно ги врати платните системите во фокусот, при што нивната безбедност, отпорност и ефикасност станаа критични за финансиската стабилност и доброто функционирање на економијата, воопшто.

Кога започнавме со одржувањето на оваа конференција, таа беше ориентирана кон домашниот финансиски сектор како целна публика, за подоцна да продолжи да се проширува на меѓународно ниво, опфаќајќи ги земјите од Југоисточна, Централна и Источна Европа, до регионот на Црното Море и Средниот Исток и земјите од Северна Африка, коишто ни се приклучија неодамна. Дозволете ми да упатам искрена благодарност до г-ѓа Маја Кадиевска Војновиќ, вицегувернер на НБРМ и до Игор Величковски, директор на Дирекцијата за платни системи при НБРМ како најмногу заслужни за тоа што оваа конференција прерасна во вистински меѓународен настан. Со текот на годините, на Конференцијата земаат учество учесници од централните банки од 30 различни земји. Ова растечко меѓународно присуство ѝ дава посебна вредност на Конференцијата, овозможувајќи размена на искуства помеѓу различни делови на светот, а обединети во заедничкиот интерес поврзано со плаќањата и пазарната инфраструктура. Подеднакво ценета е и нашата домашна публика, којашто продолжува вредно да придонесува кон Конференцијата секоја година.

Фокусирајќи се на тековните прашања во доменот на платните системи, агендата на Конференцијата секоја година внимателно се подготвува за да ги покрие најновите трендови и да ги прикаже главните предизвици во областа.  Во рамки на досегашниот период успеавме да опфатиме многу интересни теми, вклучувајќи ја европската платежна инфраструктура и законската регулатива со посебен фокус на ПСД и ПСД2; теми поврзани со платните системи и нивниот надзор; иницијативата за интеграција на плаќањата во ЕУ, позната како Единствена европска платежна област (СЕПА); потоа, иновациите; безбедноста и ефикасноста на малите плаќања. Обработивме теми поврзани со инстант плаќањата, финансиската вклученост и достапноста на платежните услуги, отпорноста на финансиските инфраструктури и многу други. Овогодинешната агенда опфаќа теми поврзани со дигиталното банкарство, крипто валутите и нивната регулатива, новите технологии како што се технологијата на дистрибуирани записи (DLT) и криптографски синџир од блокови (blockchain) - како теми од значителна важност во моментот чиешто значење само ќе расте во иднина. Заклучно со ова јубилејно издание, ја имавме таа привилегија да угостиме многу истакнати предавачи од различни институции, почнувајќи од централните банки, преку релевантни меѓународни институции, деловни банки, клириншки куќи и меѓународни депозитари итн. Длабоко сме им благодарни на сите предавачи и учесници на Конференцијата. Благодарение на вашиот исклучителен придонес Конференцијата постојано расте од година во година.

Социјалните настани се уште еден важен белег на Конференцијата, бидејќи тие претставуваат одлична можност за поврзување со професионалците од областа и, конечно, за добро дружење и забава. Покрај тоа, Охрид, градот-домаќин на Конференцијата, со целиот свој шарм на крајезерски град опкружен со планински врвови, познат како Ерусалим на Балканот и заштитен од УНЕСКО за своето природно и културно наследство, е единствено искуство самиот по себе.

Одбележувајќи го овој десетти јубилеј, горди сме што сме домаќини на конференција којашто, бездруго, прераснува во значаен настан за сите професионалци од областа, во рамки на регионот, но и пошироко. Овој успех не би бил возможен без безрезервната поддршка од нашите колеги и драги пријатели од Банката на Холандија и Банката на Португалија. Поддршката од некоја доследна и високопрофесионална институција  навистина е важна, а би рекол и клучна, за остварување врвни резултати.  Без неа, овој успех ќе беше невозможен и за тоа сме ви длабоко благодарни!

Затоа ми е особено задоволство што денес тука се присутни гувернерот Кнот и членот на Одборот, господин Росалино. Вашето присуство ни претставува голема чест и уверен сум дека нашата соработка ќе биде уште посилна и подлабока од претходно.

Исто така, дозволете ми да ја искажам мојата искрена благодарност до господин Ив Мерш, член на Извршниот одбор на ЕЦБ, што нѐ почести со своето присуство на овој значаен настан.

Интеграцијата во ЕУ е иднината што ја посакуваме, и ние како Народна банка, постојано вложуваме во градење на нашите капацитети и усогласување на работењето согласно со стандардите за централно банкарство на ЕУ. Фокусирајќи се само на платните системи, презедовме значајни чекори во насока на усогласување на македонското законодавство со регулативата на ЕУ. Новиот Закон за платежни услуги и системи и поврзаните подзаконски акти кои се во подготовка ја имплементираат ПСД и дел од одредбите од ПСД2, Директивата за конечност на порамнувањата и Директивата за електронски пари II. НБРМ направи важен чекор кон усогласување со регулативата на ЕУ и во областа на надзорот со усвојување нова регулативна рамка којашто е во согласност со Принципите за инфраструктурата на финансиските пазари, како и ревидираната рамка за надзор на платните системи на ЕЦБ. Понатаму, се изврши приспособување на домашната платежна статистика во согласност со Регулативата на ЕЦБ, обезбедувајќи методолошка и оперативна усогласеност со платежната статистика на Европскиот систем на централни банки. Неодамна беше завршен уште еден капитален проект, со кој се изврши поврзување на домашниот платен систем со ТАРГЕТ 2 преку Банката на Италија. Се очекува овој проект да придонесе за намалување на разликите во провизиите што се наплаќаат за прекуграничните плаќања во споредба со плаќањата во земјата, и е во согласност со препораките од Извештајот за напредок на ЕУ и Извештајот на ЕЦБ за анализа на потребите за Народната банка на Република Македонија од 2013 година. Народната банка ќе продолжи да ги зајакнува капацитетите и во следниот период, како би се овозможило нејзино успешно приклучување кон Европскиот систем на централни банки, а подоцна и кон евросистемот, откако Република Македонија ќе ја постигне својата стратегиска цел за членство во ЕУ.

Исто така, би сакал да ја искажам мојата благодарност до нашите истакнати панелисти за денес - гувернери и други истакнати говорници и им се заблагодарувам на сите почитувани гости, учесници и предавачи што придонесовте за уште еден успешен настан.

Конечно, јубилеи како овој не се случуваат преку ноќ. Дозволете ми да ја искажам мојата благодарност и да му оддадам признание на целиот тим што секоја година ја координира Конференцијата. Ова големо достигнување е ваша заслуга. Ви посакувам уште многу години успешна работа!

Ви благодарам!