Mbledhja e rregullt e Komitetit për Politikë Operative Monetare të Bankës Popullore
Shkup, 11 gusht 2021
Më 10 gusht të vitit 2021 u mbajt mbledhja e rregullt e Komitetit për Politikë Operative Monetare të Bankës Popullore, në të cilën u shqyrtuan zhvillimet në tregjet financiare ndërkombëtare dhe vendore si dhe treguesit për ekonominë vendase në kontekst të pozicionimit të politikës monetare.
Në këtë mbledhje u vlerësua se niveli aktual i normës bazë të interesit është i përshtatshëm për kushtet aktuale ekonomike dhe financiare, dhe u vendos të mbetet е njëjtë, në nivelin 1.25%, në mënyrë që politika monetare të ruaj natyrën e saj të relaksuar. Ulja e deritanishme e normës bazë të interesit, si dhe ulja e konsiderueshme e shumes së ofruar të bonove të bankës qendrore, kontribuan në rritjen e likuiditetit të sistemit bankar dhe mbështetjen e flukseve të kredisë në ekonomi. Në mbledhje u vlerësua se totali i likuiditeti të lëshuar përmes instrumentit themelor të Bankës Popullore që nga fillimi i pandemisë është i përshtatshëm, si dhe u vendos se në ankandin që do të mbahet sot të ofrohen bono të bankës qendrore në shumë të pandryshuar prej 10 miliardë denarësh.
Krahasimi i indikatorëve të fundit makroekonomikë të ekonomisë vendore me dinamikën e tyre të projektuar nuk tregon devijime të konsiderueshme në segmentet individuale të ekonomisë. Pas thellimit të moderuar të rënies vjetore të prodhimit të brendshëm bruto në tremujorin e parë të 2021, e cila pritej edhe sipas parashikimeve të muajit prill, për shkak të valës së tretë të pandemisë, të dhënat me frekuencë të lartë për tremujorin e dytë të vitit tregojnë për një rimëkëmbje të ekonomisë. Gjegjësisht, lëvizjet e indikatorëve për aktivitetin ekonomik janë në përputhshmëri me pritjet për një normë më të lartë të rritjes ekonomike në këtë periudhë, në kushte të zhvillimeve pozitive në krahasim me tremujorin e kaluar dhe bazës së ulët krahasuese nga e njëjta periudhë e vitit të kaluar.
Lidhur me lëvizjet e inflacionit, rritja mesatare vjetore e çmimeve të konsumit në periudhën janar - korrik, është 2.5%, dhe është pak më lartë pritshmërive nga cikli i parashikimeve të muajit prill. Lidhur me lëvizjet e pritshme të çmimeve të importit, rishikimet e fundit janë në rritje. Kështu, pasiguria në lidhje me lëvizjen e çmimeve botërore të produkteve primare në periudhën e ardhshme është ende e theksuar, në përputhje me efektet e pasigurisë ekonomike të lidhura me pandeminë dhe perspektivat për të trajtuar atë.
Rezervat valutore mbeten edhe më tej në nivelin e duhur dhe mbahen në zonë të sigurt. Sipas të dhënave të fundit në dispozicion, ndryshimi i rezervave valutore në korrik 2021 ndikohet nga transaksionet në llogari të shtetit, në të njëjtën kohë gjatë lëvizjeve të favorshme në tregun e këmbimit valutor, që kontribuan në një blerje solide të valutës së huaj nga Banka Popullore. Në tërësi, ndryshimet në rezervat valutore që nga fillimi i vitit janë në përpuethshmëri me parashikimet e muajit prill. Në tremujorin e dytë të vitit 2021, deficiti tregtar është më i lartë se sa pritej, kryesisht për shkak të rritjes më të lartë të importit në krahasim me rritjen e komponentit të eksportit. Nga ana tjetër, të dhënat për operacionet e këmbimit valutor tregojnë mundësinë e arritjes së flukseve hyrëse neto më të larta nga transferet private sesa pritej për tremujorin e tretë të vitit 2021.
Brenda sektorit monetar, lëvizjet vazhdojnë të jenë solide, kurse sipas të dhënave fillestare për muajin korrik 2021, rritja vjetore e depozitave dhe kredive është kryesisht në përputhje me parashikimet.
Qëndrimi i politikës monetare bëri të mundur që likuiditeti i sistemit bankar në periudhën midis dy mbledhjeve të Komitetit të mbetet në një nivel relativisht solid dhe të qëndrueshëm. Lëvizje të favorshme vazhduan në tregun e këmbimit valutor, ku blerja sezonale e valutës së huaj e bankave nga shtëpitë e këmbimit e arriti nivelin e para-krizës të korrikut të vitit 2019, kurse oferta me valutë të huaj nga persona fizik arriti vlerën më të lartë mujore. Këto lëvizje të tregut, shoqëruar me likuiditetin solid të valutës së huaj të bankave, në muajin korrik kontribuan në rritjen e ofertës valutore në ekonomi dhe, rrjedhimisht, në ndërhyrjet e Bankës Popullore për tërheqjen e likuiditetit të tepërt në valutë të huaj nga sistemin bankar. Kështu, Banka Popullore bleu 48 milionë euro në korrik, e cila është në përputhje me ndërhyrjet mujore për këte muaj vitit para fillimit të krizës shëndetësore. Lëvizjet e favorshme në tregun valutor vazhduan edhe në fillim të gushtit, të dukshme përmes rritjes së ofertës në valutë të huaj nga sektori privat, për shkak të së cilës Banka Popullore ndërhyri me blerjen e 25 milionë eurove shtesë.
Në korrik, tregjet financiare ndërkombëtare kishin levizje të ndryshueshme nën ndikimin e rezultateve financiare tremujore solide të kompanive globale nga njëra anë, dhe shqetësimin e investitorëve për pasojat e shkaktuara nga varianti i ri i virusit kovid-19, nga ana tjetër. Në kushte të tilla, mbizotëruan perceptimet e rimëkëmbjes më të ngadaltë ekonomike në nivel global dhe prirja e shtuar për të investuar në instrumentet më të sigurt, gjë që çoi në rritje të konsiderueshme të çmimeve të bonove shtetëror në euro zonë dhe SHBA (dmth një rënie në kthimet/rendimentet e tyre).
Në përgjithësi, në mbledhjen e Komitetit u përfundua se zhvillimet në parametrat bazë makroekonomikë aktualisht janë brenda parashikimeve. Pasiguria dhe rreziqet nga rrjedha e mëtejshme e pandemisë me kovid-19 vazhdojnë të jenë prezente. Banka Popullore edhe në periudhën e ardhshme do të përcjellë me kujdes tendencat dhe rreziqet e mundshme, me qëllim reagimin e duhur nëse është e nevojshme.