Nisma e Vjenës siguron një platformë të rëndësishme për dialog në sektorin financiar edhe gjatë krizës së koronës

Shkup, 11 qershor 2020

Guvernatorja e Bankës Popullore, Anita Angelovska-Bezhoska mori pjesë në Forumin Vjetor të Nismës së Vjenës, si anëtare e Bordit Mbikëqyrës në të cilin i përfaqëson gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor. Ngjarja u mbajt përmes një konference telefonike dhe ishte një mundësi e shkëlqyeshme për diskutim të përbashkët midis rregullatorëve të sistemit bankar në Evropën Qendrore, Lindore dhe Juglindore (EQLJ), institucioneve financiare dhe institucioneve financiare ndërkombëtare për ndikimin e krizës së koronës mbi ekonomitë në rajonin tonë. Gjatë Forumit, fillimisht u prezantuan opinionet e Fondit Monetar Ndërkombëtar, me ç’rast pjesëmarrësit, përfshirë edhe bankat multilaterale për zhvillim dhe institucionet e Bashkimit Evropian (BE) i prezantuan masat e tyre të deritanishme dhe planet e mëtejshme për reagimin ekonomik ndaj ndikimit të krizës së koronës.

Komisioni Evropian prezantoi një pako masash që ofron mbështetje të jashtëzakonshme fiskale për kompanitë, amvisëritë dhe sektorin e shëndetësisë, rritje të fleksibilitetit në zbatimin e rregullave bankare përmes paketës rregullatore të miratuar në prill, relaksim të rregullave të ndihmës shtetërore dhe mbështetje të tregjeve të punës përmes sigurimi i fondeve të BE-së për programet e punësimit të përkohshëm. Rimëkëmbja e ekonomisë do të mbështetet edhe nga buxheti i ri i propozuar i BE-së dhe me Instrumentin e rimëkëmbjes i cili ofron mbështetje në shumën totale prej 750 miliardë eurosh.

Gjithashtu u prezantua edhe Pakoja e masave për solidaritet e Bankës Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH), e cila parashikon që gjatë këtij viti dhe vitin e ardhshëm të kushtojë tërë veprimtarinë e saj në trajtimin e krizës. BERZH planifikon të financojë rreth 21 miliardë euro dhe të aktivizojë programin për sigurim të likuiditetit afatshkurtër të klientëve, i cili tashmë është rritur nga 1 miliard në 4 miliardë euro. BERZH gjithashtu rrit ndjeshëm mbështetjen për tregtinë ndërkufitare. Këtë e bën me Programin e saj të mbështetjes së tregtisë dhe sigurimin e një përgjigjeje të shpejtë këshilluese për sfidat me të cilat përballen vendet në trajtimin e krizës.

Siç u prezantua në Forum, gjatë pesëmbëdhjetë muajve të ardhshëm, për të adresuar goditjet shëndetësore, ekonomike dhe sociale, Grupi i Bankës Botërore do të sigurojë mbështetje financiare që arrin shumën e 160 miliardë dollarëve, me ç’rast një pjesë e fondeve do të jenë mbështetje për vendet e Nismës së Vjenës.

Në Forum gjithashtu u prezantua edhe Granti Pan-Evropian prej 25 miliardë eurosh, i krijuar muajin e kaluar nga Grupi i Bankës Evropiane të Investimeve (BEI) për të rritur mbështetjen e tij për ekonominë reale, me një fokus në kompanitë e vogla dhe të mesme. Përveç kësaj, BEI ndau edhe 1,7 miliardë euro për mbështetje financiare të ekonomive të Ballkanit Perëndimor, si dhe 6 miliardë euro për mbështetje të shërbimeve shëndetësore dhe projekteve hulumtuese dhe zhvilluese në fushën e infrastrukturës dhe pajisjeve kritike shëndetësore.

Përfaqësuesit e bankave tregtare ndërkufitare të pranishëm në EQLJ theksuan se do të vazhdojnë të jenë aktivë në rajon, duke mirëpritur masat e marra nga politikë-bërësit. Në të njëjtën kohë, ata cekën rëndësinë e menaxhimit efikas të kapitalit dhe likuiditetit dhe shprehën gatishmëri për dialog të mëtejshëm me institucionet financiare ndërkombëtare, në mënyrë që të bashkëpunojnë në sigurimin e produkteve financiare të nevojshme për të trajtuar krizën.

Kryetari i Bordit Mbikëqyrës të Bankës Qendrore Evropiane, Andrea Enria, vuri në dukje se tani pozicioni i bankave, si në aspektin e kapitalit ashtu edhe për sa i përket likuiditetit, është më i fortë në krahasim me krizën globale financiare të vitit 2008. Siç theksoi ai, bankat kanë rritur kreditimin në tremujorin e parë të vitit, ndërsa kriteret e kreditimit pas shpërthimit të krizës së koronës janë më pak të shtrënguara se sa gjatë krizës së mëparshme të pothuajse dymbëdhjetë viteve më parë.

Guvernatorja Anita Angelovska-Bezhoska mori pjesë aktive në diskutimin e Forumit, duke theksuar gatishmërinë e bankës tonë qendrore për të marrë pjesë në dimensionimin e aktiviteteve të mëtejshme për të trajtuar krizën e koronës, si dhe në aktivitete për të identifikuar mekanizma për të mbështetur inovacionin, zhvillimin e sistemet financiare dhe zgjidhja e kredive me probleme.  

Pjesëmarrësit në këtë ngjarje ranë dakord se ashtu si në vitin 2009 kur ishin të pranishme sfidat e krizës financiare globale, edhe tani, Nisma e Vjenës duhet të ndërmarrë aktivitete intensive për të zhvilluar dialog dhe bashkëpunim midis tyre, në mënyrë që të zvogëlohet ndikimi i krizës aktuale në ekonomitë evropiane ne zhvillim. Gjithashtu ishte shprehur gatishmëri dhe vendosmëri për të zgjeruar Nismën e Vjenës me vendet e tjera evropiane, si dhe me përfshirjen e aktorëve të tjerë të interesuar nga sektori financiar.

Në të njëjtën kohë, pjesëmarrësit mbështetën vendimin për formimin e një grupi pune për të inkurajuar dialog konstruktiv midis bankave tregtare që operojnë në EQLJ dhe institucioneve financiare ndërkombëtare, në lidhje me nevojat e tregut dhe karakteristikat e instrumenteve, në mënyrë që të mbështesin sektorin e korporatave gjatë dhe pas përfundimi i pandemisë së Kovid-19.

Vitin e kaluar, guvernatorja Angelovska-Bezhoska u zgjodh anëtare e Bordit Mbikëqyrës të Nismës së Vjenës, si përfaqësuese e gjashtë vendeve nga rajoni i Evropës Juglindore që nuk janë ende anëtarë të BE-së.