Shkup, 11 maj 2021

Këshilli i Bankës Popullore mbajti mbledhje të rregullt në të cilën u shqyrtua dhe miratua Raporti i fundit tremujor i cili përfshin parashikimet e fundit makroekonomike të Bankës Popullore  

Për vitin e dytë radhazi, parashikimet makroekonomike realizohen dhe publikohen në kohë të një pandemie dhe të një pasigurie ende të pranishme globale. Parashikimet e prillit nuk kanë ndryshuar ndjeshëm krahasuar me parashikimet e tetorit. Gjatë kësaj periudhe pritet rimëkëmbje e ekonomisë, duke pritur kthim të plotë dhe tejkalim në nivelin e para krizës vitin 2022. Edhe ky skenar nuk tregon presione më të mëdha të inflacionet, ndërsa pozicioni i jashtëm vazhdon të jetë i favorshëm. Lidhur me burimet e rreziqeve, ato vazhdojnë të vlerësohen si dukshëm në rënie dhe janë pothuajse tërësisht të lidhura me pandeminë e Kovid-19.

Në përputhje me supozimet e integruara për mjedisin e jashtëm dhe faktorët vendas, në vitin 2021 pritet rritje e aktivitetit ekonomik prej 3,9%, që është një parashikim i pandryshuar në krahasim me tetorin. Në vitin 2022 do të vazhdojë rimëkëmbja e ekonomisë me një rritje prej 3,9% (korrigjim i vogël në rritje krahasuar me tetorin), dhe në vitin 2023 me normën e njëjtë prej 4% si në tetor. Nga pikëpamja e strukturës së rritjes, nuk ka ndryshime të konsiderueshme, kështu që, edhe në këtë cikël të parashikimeve pritet rritja e PBB-së për këtë vit dhe vitin e ardhshëm të dali nga kërkesa vendase, ndërsa eksporti neto të shënojë një kontribut negativ. Norma e inflacionit është rishikuar në rritje për vitin 2021 krahasuar me parashikimet e tetorit dhe aktualisht vlerësohet se do të jetë 2,2% (1,5% në parashikimin paraprak), me korrigjime në rritje të supozimeve hyrëse në pjesën e çmimeve të naftës dhe ushqimit. Norma e inflacionit pritet të lëvizi rreth 2% për vitet 2022 dhe 2023. Pritjet për zhvillimet e ardhshme në sektorin e jashtëm tregojnë një ngushtim të deficitit të llogarisë rrjedhëse prej 2,9% të PBB-së në vitin 2021, i cili është kryesisht për shkak të pritjeve më të mira tek dërgesat, në mes të një reduktimi gradual të efekteve negative nga pandemia gjatë vitit. Ulja pritet të vazhdojë edhe gjatë dy viteve të ardhshëm, duke pritur që në periudhën e ardhshme dyvjeçare (2022-2023) deficiti në llogarinë rrjedhëse të jetë mesatarisht rreth 2,1% të PBB-së. Gjatë tërë periudhës së parashikimit pritet që rezervat valutore të mbahen në nivel të mjaftueshëm. 

Aktiviteti i kredisë i sistemit bankar vazhdon të jetë një prej faktorëve të rëndësishëm për mbështetje të rritjes ekonomike. Në fakt, gjatë vitit 2020 mbështetja e kredisë ishte e qëndrueshme, ndërsa parashikimet aktuale tregojnë përshpejtimin e saj gradual në periudhën e ardhshme. Rritja e kredisë në vitin 2021 do të jetë 5,8%, ndërsa me normalizimin gradual të situatës dhe stabilitzimin e pritjeve, pritet përshpejtim gradual i rritjes së aktivitetit të huadhënies i cili për periudhën 2022-2023 do të jetë mesatarisht 7%.  Lidhur me burimet e financimit, duke pasur parasysh rritjen solide të totalit të depozitave gjatë vitit 2020 dhe në tremujorin e parë të vitit 2021, pritet që rritja për tërë vitin 2021 të jetë 7,5%. Në kushte të një pasigurie më të vogël dhe rimëkëmbjes më të fortë ekonomike pritet prirje më e mëdha për konsum dhe investime, dhe si rrjedhojë rritja e depozitave do të stabilizohet në vitin 2022, pas së cilës do të përshpejtohet në 8% në vitin 2023.  

Rreziqet rreth realizimit të skenarit makroekonomik bazë vazhdojnë të vlerësohen në rënie dhe janë kryesisht të lidhura me pandeminë e Kovid-19. Rreziku kryesor në rënie lidhet me mundësinë e imunizimit më të ngadalshëm, i cili lidhet ngushtë me prokurimin dhe shpërndarjen e vaksinave, si dhe me rishfaqjen e pandemisë me paraqitjen e mutacioneve të reja të virusit dhe rezistenca e tyre ndaj vaksinave ekzistuese, që do të çonte në rifutje të masave më të ashpra kufizuese për parandalimin e përhapjes së virusit. Materializimi i mundshëm i këtyre rreziqeve mund të çojë në çrregullimin e serishëm të zinxhirëve të prodhimtarisë dhe kërkesës dhe ngadalësim të konsiderueshëm të dinamikës së pritur të rimëkëmbjes ekonomike, dhe kështu në vështirësi në mbijetesën e kompanive dhe rigjenerim më të ngadaltë në tregun e punës. Nga ana tjetër, një dinamikë më e shpejtë se sa pritej e vaksinimit dhe përparimi në trajtimet medicinale të koronavirusit dhe në zhvillimin e vaksinave të rezistente ndaj mutacioneve të reja, janë rreziqe të mundshme pozitive. Nëse kërcënimi nga koronavirusi tejkalohet më shpejt se sa pritet, besimi i shtuar mund të rrisë ndjeshëm aktivitetin global dhe bashkë me të edhe aktivitetin ekonomik vendor. Gjithashtu, anëtarësimi i vendit tonë në NATO dhe fillimi i negociatave për anëtarësi të plotë në BE vazhdojnë të jenë rrezik pozitiv për parashikimin në plan afatmesëm.   

Siç u theksua në mbledhjen e Këshillit, Banka Popullore vazhdimisht monitoron zhvillimin e ngjarjeve, përfshirë edhe rreziqet e mundshme nga mjedisi, dhe nëse është e nevojshme, është e gatshme të rregullojë politikat në mënyrën e duhur dhe në kohë të ndërmarri masa shtesë në pajtim me kompetencat e saj.