Mbahet mbledhja e rregullt e Komitetit për Politikë Operative Monetare të Bankës Popullore
Më 9 shkurt të vitit 2021 u mbajt mbledhja e rregullt e Komitetit për Politikë Operative Monetare të Bankës Popullore, në të cilën u shqyrtuan zhvillimet në tregjet financiare ndërkombëtare dhe vendore dhe treguesit për ekonominë vendase në kontekst të pozicionimit të politikës monetare.
Në këtë mbledhje, u vendos që norma e interesit të mbahet në 1,5%, duke ruajtur kështu natyrën e një politike të lehtësuar monetare. Ulja e normës bazë të interesit, si dhe ulja e konsiderueshme e shumës së ofruar të bonove të bankës qendrore, kontribuuan në rritjen e likuiditetit të sistemit bankar dhe mbështetjen e flukseve të kredisë në ekonomi. Duke marrë parasysh lehtësimin tashmë të kryer, dhe me rreziqe dhe pasiguri ende të pranishme, në këtë mbledhje u vendos që norma e bonove të bankës qendrore të mbahet në nivelin aktual, në përputhje me kushtet aktuale ekonomike dhe financiare. Në të njëjtën kohë, në mbledhje u vlerësua se likuiditeti i lëshuar prej gjithsej 15 miliardë denarësh përmes instrumentit themelor të Bankës Popullore vitin e kaluar është i përshtatshëm, dhe u vendos që në ankandin që do të mbahet sot të ofrohen bono të bankës qendrore në shumë të pandryshuar prej 10 miliardë denarësh.
Të dhënat e fundit në dispozicion për prodhimin e brendshëm bruto tregojnë një rënie vjetore të ekonomisë në tre tremujorët e parë të vitit prej 5,9%, që është në përputhje me pritjet e parashikimeve të fundit të Bankës Popullore prej rreth 6%. Të dhënat e fundit në dispozicion për aktivitetin ekonomik për tremujorin e katërt tregojnë lëvizje më të favorshme në ekonomi dhe efekte më të moderuara negative nga kriza shëndetësore në krahasim me tremujorin paraprak, në kushte të masave synuese dhe më pak kufizuese për trajtimin e valës së dytë të Kovid-19, si dhe përshtatje graduale të sjelljes dhe zakoneve të subjekteve drejt situatës së re dhe rimëkëmbjen e prodhimit dhe eksporteve të përfshira në zinxhirët e furnizimit global. Gjegjësisht, në kushte të rritjes së eksporteve në tremujorin e fundit prej 5,1%, industria shënon ngadalësim të mëtejshëm të rënies vjetore, me rritje vjetore të regjistruar në dhjetor, për herë të parë që nga paraqitja e pandemisë. Ngadalësohet rënia edhe në qarkullimin e tregtisë globale, ndërsa ndërtimtaria shënon ngadalësim të rritjes.
Norma mesatare vjetore e inflacionit për tërë vitin 2020 është 1,2%, që është në përputhje me normën e parashikuar sipas parashikimeve të fundit të Bankës Popullore. Në kushte të rishikimeve në supozimet e jashtme hyrëse në drejtime të ndryshme, pasiguria nga lëvizja e çmimeve të produkteve parësore në periudhën e ardhshme dhe ndikimi i tyre mbi çmimet e brendshme është akoma e theksuar, në përputhje me efektet e pasigurta ekonomike nga vala e dytë e pandemisë së Kovid-19 dhe kohëzgjatja e saj, si dhe shfaqja e një mutacioni të korona virusit dhe problemet e shpërndarjes së vaksinës.
Rezervat valutore janë akoma në një nivel të mjaftueshëm dhe ruhen në zonë të sigurt, me një dinamikë ndryshimi në vitin 2020 e cila është më e mirë se sa pritej me parashikimet e fundit. Gjegjësisht, në vend të rënies, rezervat valutore shënuan rritje. Të dhënat për tregtinë e jashtme për tërë vitin 2020 tregojnë ngushtim të deficitit tregtar dhe janë në pajtim me parashikimet e fundit. Sa u përket të dhënave për sektorin e jashtëm për tremujorin e parë të vitit 2021, ato aktualisht janë në dispozicion për një periudhë shumë të shkurtër kohore, e cila nuk është e mjaftueshme për të nxjerrë përfundime të sakta.
Sa u përket zhvillimeve në totalin e depozitave dhe totalin e kredive, të dhënat fillestare deri në janar të vitit 2021 tregojnë rritjen e tyre të mëtejshme, në kuadër të pritjeve në pajtim me parashikimin.
Në periudhën midis dy mbledhjeve mujore të Komitetit, likuiditeti i sistemit bankar në denarë u mbajt në një nivel relativisht të qëndrueshëm, gjë që konfirmohet nga mungesa e nevojës së bankave të tregtojnë në tregjet e parasë. Zhvillimet në tregjet financiare vendore tregojnë një rënie sezonale të ofertës neto të valutave të huaja nga personat fizikë në tregun e këmbimit valutor dhe tregun valutor, gjë që është e zakonshme për periudhën pas festave të Vitit të Ri dhe Krishtlindjeve dhe në të njëjtën kohë nevojë neto të forcuar për valuta të huaja nga sektori i korporatave. Likuiditeti i bankave në valutë të huaj u mbaj në nivel të qëndrueshëm, ndërsa Banka Popullore bëri ndërhyrje të përkohshme për shitje të valutave të huaja.
Pritjet e investitorëve për një rimëkëmbje më të shpejtë të ekonomisë globale që ishin të pranishme në fillim të janarit, u dobësuan pjesërisht deri në fund të muajit për shkak të optimizmit përkohësisht të zvogëluar për zbatimin e shpejtë të pakos së re të masave fiskale në SHBA, perceptimet e keqësuara për rimëkëmbjen ekonomike në eurozonë dhe zhvillimin e ngadaltë të procesit të vaksinimit në korniza botërore. Perceptimet e këtilla në tregjet financiare ndërkombëtare kontribuuan për një rritje të moderuar të vlerës së Dollarit amerikan në raport me euron, por edhe për ruajtjen e çmimeve të obligacioneve qeveritare në eurozonë dhe SHBA në nivele relativisht të larta.
Në përgjithësi, në mbledhjen e Komitetit ishte përfunduar se flukset aktualisht janë që qëndrueshme dhe treguesit e fundit makroekonomikë kryesisht lëvizin në përputhje me pritjet, me ç‘rast perceptimet për ambientin për zbatimin e politikës monetare janë në pandryshuara në raport me vlerësimin paraprak. Megjithatë, pasiguria dhe rreziqet nga pandemia e shkaktuar nga Kovid-19 ende ekzistojnë, si në nivel global ashtu edhe brenda ekonomisë vendase. Banka Popullore edhe në periudhën e ardhshme do të monitorojë nga afër të gjithë tendencat dhe rreziqet e mundshme, me qëllim rregullimin e duhur të pozicionimit monetare, nëse është e nevojshme.