На 13 октомври 2015 година се одржа редовна седница на Комитетот за оперативна монетарна политика на НБРМ, на која беа разгледани состојбите во домашната економија, движењата на меѓународните и на домашните финансиски пазари, движењата во банкарскиот систем и најновите макроекономски показатели во контекст на поставеноста на монетарната политика
На 13 октомври 2015 година се одржа редовна седница на Комитетот за оперативна монетарна политика на НБРМ, на која беа разгледани состојбите во домашната економија, движењата на меѓународните и на домашните финансиски пазари, движењата во банкарскиот систем и најновите макроекономски показатели во контекст на поставеноста на монетарната политика.
Oцената на економските и на финансиските услови покажа дека постојната монетарна поставеност е соодветна, при што Комитетот за оперативна монетарна политика одлучи на аукцијата да се понудат благајнички записи на ниво од 25.500 милиони денари, со непроменета каматна стапка од 3,25%.
Најновите показатели покажуваат дека економската активност и понатаму расте со солидно темпо, делумно поддржана од кредитната активност на домашните банки. Економското закрепнување се одвива без ценовни притисоци и без притисоци во надворешниот сектор. Девизните резерви и понатаму се на соодветно ниво, коешто е доволно за справување со евентуалните непредвидени шокови во иднина. За ефектите врз домашната економија, поврзани со домашните политички случувања и економско-политичките случувања во Грција, и понатаму се оценува дека се ограничени и дека главно се остваруваат преку каналот на очекувањата. Сепак, и понатаму постои неизвесноста во окружувањето, што создава ризици за следниот период. Во вакви услови, излегувањето од зоната на приспособлива монетарна политика во следниот период ќе зависи од понатамошното стабилизирање на домашните шокови и нивните ефекти врз економијата, како и од промените во надворешната позиција и ефектите врз девизните резерви.
Најновите макроекономски показатели не упатуваат на поголеми промени во амбиентот за водење на монетарната политика. По растот на БДП во второто тримесечје од 2,6%, што е во согласност со априлските проекции, високофреквентните податоци навестуваат продолжување на ова темпо на раст и во текот на третиот квартал. И покрај солидната динамика на раст, ризиците од пролонгирани ефекти од домашните случувања, како и од промените во глобалниот амбиент создаваат можност за побавен раст на економијата во втората половина од годината, во споредба со очекувањата. Општото ценовно ниво во септември се намали на месечна основа, при пад на цените на храната и на енергијата, додека базичната инфлација забележа раст. Во просек, во првите девет месеци од годината, општото ниво на цените во домашната економија се намали за 0,3% на годишна основа, како последица на падот на цените на енергетската компонента. Инфлациските остварувања во септември се под проекциите. Овие остварувања, заедно со новите очекувања за пониски светски цени на енергијата и на прехранбените производи во однос на априлските оцени, создаваат надолни ризици околу проекцијата на инфлацијата. Честите промени во очекувањата за цените на примарните производи упатуваат дека неизвесноста околу идното движење на овие производи е значителна, а можноста за ненадејни промени кај овие категории е голема.
Според последните расположливи податоци, во третото тримесечје на 2015 година девизните резерви забележаа пад, а благо намалување е забележано и во текот на октомври. Гледано преку факторите на промена, намалувањето на резервите во овој период е последица, пред сѐ, на редовното отплаќање на надворешните обврски од страна на државата, а во многу мал дел и на нето-продажбата на девизи на девизниот пазар од страна на НБРМ. Сепак, девизниот пазар веќе подолг временски период е стабилен и НБРМ не интервенира со продажба/откуп на девизи. Расположливите показатели за надворешниот сектор укажуваат дека трговскиот дефицит и приватните трансфери, како клучни компоненти на тековната сметка, засега се движат во проектираните рамки. Анализата на показателите на адекватноста на девизните резерви покажува дека тие и понатаму се движат во сигурната зона, а во согласност со очекуваните движења во надворешниот сектор, се очекува дека девизните резерви ќе бидат на комфорно ниво и во следниот период.
Во септември, ликвидноста на банките под влијание на автономните фактори се зголеми, што услови интерес на банките за пласирање на вишокот ликвидни средства кај Народната банка. На пазарите на пари, обемот на тргување со депозити беше релативно висок, а меѓубанкарската каматна стапка и натаму е на стабилно ниво. Банките во септември тргуваа и со хартии од вредност на секундарниот пазар, со што прометот на овој сегмент и натаму се зголемува. На девизниот пазар, движењата беа главно под влијание на побарувачката за девизи поврзана со исплатата на дивиденди кон странски акционери, којашто беше надоместена од девизните средства на банките и преку трансакции на меѓубанкарскиот девизен пазар.
Во однос на кредитниот пазар, првичните податоци за септември покажуваат забрзување на месечниот раст на вкупните кредити на приватниот сектор. Во септември, кредитната поддршка беше насочена и кон населението, но и кон корпоративниот сектор, каде што по двомесечното намалување, кредитите забележаа раст. Годишната стапка на раст на вкупните кредити во септември изнесува 8,9% и е малку пониска во однос на проекцијата. Во однос на депозитниот потенцијал, првичните податоци заклучно со септември покажуваат нивно минимално зголемување, при раст на депозитите на населението. Остварувањата кај вкупните депозити заклучно со септември се послаби од проектираните, при што на годишна основа се повисоки за 5,7%, што е значително послаб раст од проектираниот. Ваквите промени кај депозитниот потенцијал ги зголемуваат надолните ризици за проектираниот раст до крајот на годината и воедно укажуваат на потенцијални ефекти врз штедењето од шоковите од домашен и надворешен карактер, присутни во изминатиот период.
Во септември, движењата на меѓународните финансиски пазари беа под влијание на активностите на глобално влијателните централни банки. Откако на септемврискиот состанок ФЕД не донесе одлука за зголемување на каматните стапки, и натаму е неизвесно кога ќе започне нормализацијата на монетарната политика. Во центарот на вниманието на пазарните учесници беа и показателите за евро-зоната, со оглед на најавата за продолжена примена на програмата за откуп на хартии од вредност од страна на ЕЦБ, или евентуално зголемување на месечниот износ за откуп на хартии од вредност.
Општо земено, во периодот од последните априлски проекции, заради ризици од домашна и од надворешна природа, окружувањето беше неизвесно, при што во последниот период неизвесноста сепак е намалена. Последните макроекономски показатели и оцени засега не упатуваат на позначителни промени во амбиентот на спроведување на монетарната политика. Основите на економијата и натаму се солидни. Показателите на адекватноста на девизните резерви и натаму се во сигурната зона. Економскиот раст е солиден и нема ценовни притисоци. Движењата на кредитниот пазар веќе подолг период се претежно поволни, упатувајќи на релативно ефикасно пренесување на досегашните монетарни мерки врз кредитната активност и постабилни очекувања на домашните банки. Се очекува дека промените во поставеноста на инструментот задолжителна резерва од август ќе придонесат за натамошно поттикнување на долгорочното штедење на домаќинствата во домашна валута и дека ќе создадат простор за засилување и на кредитната активност кај банките. Најновите податоци за менувачкиот пазар покажуваат стабилизирање на очекувањата и засега ги потврдуваат заклучоците дека домашните политички случувања и случувањата во Грција имаат ограничени и привремени ефекти врз домашната економија.
Сепак неизвесноста и понатаму е присутна и НБРМ ќе продолжи внимателно да ги следи идните макроекономски движења и евентуалното остварување на ризиците и соодветно на тоа, ќе ја приспособува монетарната политика.